Γυρίσαμε τη Μακεδονία και την Ήπειρο κι ανακαλύψαμε 4 χωριά που λίγοι γνωρίζουν και ελάχιστοι επισκέπτονται. Όσοι όμως αφήσουν τα τουριστικά μονοπάτια θα βρουν τη χαμένη έμπνευση σε άγνωστα χωριά-διαμάντια.
Μηλιά, Ιωάννινα
Λίγοι είναι αυτοί που θα διανύσουν τα 20 χλμ. από το διάσημο Μέτσοβο μέχρι τη Μηλιά που βρίσκεται σκαρφαλωμένη στα 1160 μέτρα υψόμετρο στις πλαγιές της
βόρειας Πίνδου. Όσοι ξεφύγουν όμως από τα τουριστικά μονοπάτια θα βρεθούν σε ένα από τα ομορφότερα χωριά της Ηπείρου, μια ανάσα από τον Εθνικό Δρυμό της Πίνδου, τη
Βάλια Κάλντα. Περίπου 400 άνθρωποι ζουν σε αυτό το ζωντανό χωριό του δήμου Μετσόβου, που μιλούν τη
βλάχικη διάλεκτο και ασχολούνται με την
επεξεργασία ξύλου. Λένε, μάλιστα, ότι εδώ υπάρχει μηδενική ανεργία καθώς κάθε οικογένεια έχει και ένα εργαστήριο επεξεργασίας ξύλου, μια τέχνη που περνά από γενιά σε γενιά. Με το ξύλο φτιάχνουν βαρέλια, οικιακά σκεύη, όπως πλάστες, κουτάλες, δοχεία για νερό και κρασί, κρεμάστρες, καθρέπτες αλλά και διακοσμητικά. Η Αμέρου, όπως ονομάζεται στη βλάχικη διάλεκτο η Μηλιά, έχει πετρόχτιστα σπίτια και διαθέτει Λαογραφικό Μουσείο, όπου παρουσιάζεται η παράδοση της περιοχής.
Πού να μείνετε Στα επιπλωμένα διαμερίσματα
“Μηλιά Μετσόβου”, σε μια ήσυχη γωνιά του χωριού (τηλ.: 26560 61441, 61254).
Πού να φάτε Στη γειτονική Κρανιά Γρεβενών (9 χλμ.) πολύ καλές επιλογές είναι τα εστιατόρια του ξενώνα
La Moara (1ο χλ. Κρανιάς-Ιωαννίνων, τηλ.: 24620 86401,
www.lamoara.com) και του
Πίνδος Resort (τηλ.: 24620 86200,
www.pindosresort.gr).
Πίνδος Resort
Μουσθένη, Καβάλα
Χτισμένο στους πρόποδες του Παγγαίου, το κεφαλοχώρι απέχει περίπου 40 λεπτά από την πρωτεύουσα του νομού, την Καβάλα. Το γραφικό χωριό των περίπου 1000 κατοίκων μοιάζει να ξεγλίστρησε από τα ηπειρώτικα βουνά χάρη στην
αρχιτεκτονική που του χάρισαν
Ηπειρώτες μάστορες, οι οποίοι κατέφθασαν στην περιοχή στα χρόνια του Αλή Πασά: πέτρινα αρχοντικά, παραδοσιακά σπίτια με χαγιάτια, διάσπαρτες βρύσες με παγωμένο νερό και
τοξωτά γεφύρια που ενώνουν τις γειτονιές φτιάχνουν ένα σύνολο που καθηλώνει το βλέμμα. Οι ντόπιοι θα σου πουν ότι η Μουσθένη είναι ιδανικός
προορισμός για όλο το χρόνο καθώς συνδυάζει τη μαγεία του βουνού με τα πλατάνια και τις καστανιές με την θαλασσινή αύρα αφού απέχει περίπου 20 λεπτά από τη θάλασσα. Θα σου πουν και για τον συντοπίτη τους, τον Νικόλαο Μάρτη, που υπήρξε δικηγόρος και πρώην υπουργός βορείου Ελλάδος και παρασημοφορήθηκε για τη συμμετοχή του στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως έφεδρος αξιωματικός του πυροβολικού. Θα δείτε το
Λαογραφικό Μουσείο, το παλιό τούρκικο σχολείο αλλά και το πέτρινο δημαρχείο στην πλατεία, γνωστή ως “τζαμί” αφού εδώ υπήρχε τζαμί ως την ανταλλαγή των πληθυσμών. Στο χωριό που ανήκει στο Δήμο Παγγαίου, κάθε καλοκαίρι πραγματοποιείται το δεκαήμερο
φεστιβάλ Πιερίας Κοιλάδας.
© Δήμος Παγγαίου
Μη χάσετε
Τις «Τρύπες της Παναγιάς», ένα σπήλαιο που, σύμφωνα με την παράδοση, οδηγεί στην ιστορική
Μονή της Παναγίας της Εικοσιφοίνισσας. Λίγο πιο κάτω υπάρχουν τα ερείπια των τειχών της Περγάμου.
© Δήμος Παγγαίου
Πού να μείνετε: Στα ευρύχωρα, ξύλινα σπιτάκια του Dionysus Village Resort με μεγάλο κήπο, πισίνα και πρωινό με ντόπια προϊόντα (τηλ: 2510620421). Πού να φάτε: Στο Μποστάνι σε όμορφο χώρο μέσα στο πράσινο για ζουμερή σπαλομπριζόλα, λουκάνικα και κατσικάκι γεμιστό (τηλ.: 25920 935206).
Συνεχίστε στην επόμενη σελίδα για να ανακαλύψετε τα υπόλοιπα χωριά.
Αντάρτικο, Φλώρινα

Λιγότεροι από 100 άνθρωποι ζουν στο ορεινό χωριό της Φλώρινας, σε υψόμετρο 1.060 μέτρων στις πλαγιές του όρους Βαρνούντα. Το πρώτο που θα σε παραξενέψει είναι το όνομά του: θα σου πουν ότι μέχρι το 1927 το χωριό λεγόταν Ζέλοβο αλλά μετονομάστηκε σε
Αντάρτικο προς τιμήν των πολυάριθμων κατοίκων του που συμμετείχαν στον
Μακεδονικό Αγώνα. Θα σου πουν και ότι το χωριό πριν από τον Εμφύλιο είχε 2.500 κατοίκους, αλλά μετά τον πόλεμο ερημώθηκε ενώ σήμερα υπάρχει Σύλλογος Ανταρτιωτών στον Καναδά, που αριθμεί 4.500 μέλη. Το χωριό του Δήμου Πρεσπών είναι χτισμένο εξ ολοκλήρου από
πέτρα και περιτριγυρίζεται από
δάση οξιάς και δρυός, όπου βρίσκουν καταφύγιο αρκούδες, λύκοι, αλεπούδες, αγριογούρουνα, ζαρκάδια και λαγοί. Με μια βόλτα στο χωριό θα δείτε τις
βυζαντινές εκκλησίες του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Αθανασίου με ξυλόγλυπτο τέμπλο, μακεδονίτικα αρχοντικά αλλά και εκατόχρονο
νερόμυλο που στεγάζει ταβέρνα και μόνιμη έκθεση φωτογραφιών παλιών δραστηριοτήτων. Στον οικισμό υπάρχουν πέντε
γέφυρες ανακατασκευασμένες και την θέση «Εξοχικά» κοσμεί βρύση του 1934.
Μη χάσετε
Την υπέροχη θέα στις λίμνες των Πρεσπών από την τοποθεσία Περβάλι, λίγο έξω από το χωριό.
Πού να μείνετε
Στα δωμάτια του ξενώνα
Villa Rosa, όλα με τζάκι, αυτόνομη θέρμανση και παραδοσιακό πρωινό με τραχανά, ντόπια αυγά και πίτες. Στο ισόγειο λειτουργεί και ταβέρνα με σπεσιαλιτέ το αγριογούρουνο στο φούρνο με πατάτες, που είναι δικής τους βιολογικής εκτροφής (τηλ.: 23850 45934,
www.villa-rosa.gr).
Πού να φάτε
Στην ταβέρνα Νερόμυλος που στεγάζεται σε αναπαλαιωμένο νερόμυλο και σερβίρει ωραία φασολάδα, λαχανοντολμάδες αυγολέμονο και χορτόπιτα (τηλ.: 23850 46351).
Καστανερή, Κιλκίς
Η παλιά Μπαροβίτσα βρίσκεται φωλιασμένη στις πλαγιές του όρους Πάικο, εκεί που συναντιούνται οι νομοί Πέλλας και Κιλκίς και αγναντεύει την πεδιάδα της Θεσσαλονίκης από τα 950 μέτρα υψόμετρο. Για να φτάσεις στο χωριό περνάς μέσα από πυκνό δάσος οξιάς αλλά και καστανιές που δίνουν τα περίφημα γλυκά κάστανα του Πάικου. Εδώ δεν θα συναντήσετε ερειπωμένα σπίτια ή ίχνη εγκατάλειψης αλλά καλοδιατηρημένα σπίτια με έντονα στοιχεία πέτρας και ξύλου, που θυμίζει ζαγορίτικη αρχιτεκτονική. Λέγεται ότι η Καστανερή δημιουργήθηκε πριν 300 χρόνια από κτηνοτρόφους και φυγόδικους που δεν άντεχαν την τουρκική κυριαρχία και αναζήτησαν σε αυτή την απόκρημνη πλαγιά του Πάικου την ελευθερία τους. Σήμερα στο χωριό του Δήμου Παιονίας ζουν περίπου 180 άνθρωποι.
Μη χάσετε
Την βόλτα στη
Γλυκομαγεία, τον επισκέψιμο καστανεώνα που δημιούργησαν το 2011 η Μάγια Κετικίδου και ο Δάνος Δανιηλίδης. Θα γεμίσετε από την ενέργεια του δάσους και θα προμηθευτείτε τις σπιτικές μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού της Μάγιας (τηλ.: 693406 4242).
Πού να μείνετε
Σε ένα από τα δέκα προσεγμένα δωμάτια του ξενοδοχείου
Παρυφές στο διπλανό χωριό Γρίβα, που απέχει 8 χλμ. από την Καστανερή (τηλ.: 23430 42615,
www.paryfes.gr) ή στον παραδοσιακό ξενώνα
Δημοσθένης, δίπλα στην πλατεία της Γουμένισσας, σε απόσταση 12 χλμ. (τηλ.: 23430 41302,
www.dimosthenis.gr).
Ξενώνας Δημοσθένης
Πού να φάτε
Στην ταβέρνα Πλατεία, στην πλατεία του χωριού για ωραία κρεατικά στη σούβλα, χοιρινή τηγανιά, ντόπιο λουκάνικο και γουρουνόπουλο (τηλ.: 23430 23946) ή στην ταβέρνα Αγνάντι, λίγο έξω από το χωριό στο δρόμο προς τα Λιβάδια για αγριογούρουνο, μαγειρευτά και κοντοσούβλι (τηλ.: 23430 25177).